Pjetër Bogdani, pararendës i prozës shqipe

Bruna Merko

Me rastin e 320 vjetorit të vdekjes

Me rastin e 320- vjetorit të vdekjes së Pjetër Bogdanit, pararendësit të hershëm të lëvizjes kombëtare, u promovua edhe libri “Tradita hasjane e shkrimit shqip” e krijuesit Besim Muhadri.

Në Bibliotekën Kombëtare Universitare të Kosovës në Prishtinë dje është shënuar 320 vjetori i vdekjes së një prej themeluesve të letërsisë së vjetër shqipe, Pjetër Bogdanit. Me këtë rast u promovua edhe libri me studime dhe kritikë letrare “Tradita hasjane e shkrimit shqip” e krijuesit tashmë të afirmuar Besim Muhadri. Ky aktivitet kushtuar këtij përvjetori nisi me vargjet e Bogdanit recituar nga artistja Safete Rugova, për të vijuar me Prof. Frrok Kristaj, i cili në fjalën e tij, ku vlerësoi lart rolin e një prej pararendësve të prozës shqipe. “Pjetër Bogdani është një prej themeluesve të letërsisë shqipe, ndërsa “Çeta e profetëve” mund ta cilësojmë si vepër monumentale të letërsisë shqipe. Megjithatë Bogdani nuk ishte vetëm letrar por edhe një paralajmërues i rilindjes sonë kombëtare”, theksoi ndër të tjera Kristaj. Ndërkaq Prend Buzhala, si recensent i librit të Besim Muhadrit, theksoi se ligjërimi mbi Pjetër Bogdanin, Pjetër Budin dhe Marin Barletin, është shkrirë mbi shekujt dhe traditat. Ata përbëjnë kujtesën tonë kombëtare, të cilët nuk shuhen por ringjallen dhe kujtohen sepse këta autorë e kanë siguruar përjetësinë kurse vlerave tona u kanë dhënë lartësinë. Gjithashtu në këtë datë është edhe përvjetori i një prej autorëve të parë të letërsisë shqipe, Pjetër Budit, i cili u mbyt para 380 vjetësh në Drinin e Bardhë. “Besim Muhadri tashmë është një autor i afirmuar në letrat shqipe, dhe ky është kontributi i radhës që ai jep edhe në këtë aspekt”, tha Buzhala.

Ndërsa autori, Besim Muhadri, përshëndeti të pranishmit, duke shtuar se libri ka një titull provokativ, pasi në fakt në brendësi të tij, nuk është përfshirë vetëm tradita hasjane, por edhe shkrime të tjera, por këtë shtysë për titull e ka marrë nga Dhimitër Shuteriqi.

Kush ishte Pjetër Bogdani?

Me veprimtarinë e tij politike 40-vjeçare, sidomos me rolin që luajti si udhëheqës i kryengritjes çlirimtare të vitit 1689 dhe me veprën e vet "Çeta e profetëve", Pjetër Bogdani me të drejtë është quajtur pararendës i hershëm i lëvizjes së Rilindjes sonë Kombëtare. Lindi në Gur të Hasit, një fshat i Kukësit, rreth vitit 1625. Pjetër Bogdani ka hyrë në historinë e patriotizmit shqiptar dhe të kulturës shqiptare jo vetëm me veprimtarinë e vet kombëtare për të organizuar kryengritjen e përgjithshme kundra osmane, por edhe me veprën e tij diturore-letrare "Çeta e profetëve", që e botoi në Padovë, më 1635 me ndihmën e një miku të vet. Pjetër Bogdani ka hyrë në historinë e patriotizmit shqiptar dhe të kulturës shqiptare jo vetëm me veprimtarinë e vet kombëtare për të organizuar kryengritjen e përgjithshme kundra osmane, por edhe me veprën e tij diturore-letrare "Çeta e profetëve", që e botoi në Padovë, më 1635 me ndihmën e një miku të vet.