“Lajm” sjell para lexuesve faksimilen e një gazete serbe të botuar në vitin 1844, ku flitet për kryengritjen e Dervish Carës dhe çlirimin e Shkupit.
“Serbske novine” (Gazeta serbe) e 17 majit të vitit 1844, në tekstin me titull “Arnautlija” (Shqipëria) shkruan se në Shkup kanë qëndruar mbi 20 mijë kryengritës dhe kanë luftuar kundër forcave osmane, të cilët kanë qenë të udhëhequr nga Dervish Cara.
Të njëjtën gjë, pohoi edhe krye-parlamentarja shqiptare Jozefina Topalli në fjalimin e saj të mbajtur në Parlamentin e Maqedonisë, pohim ky që “i çoi peshë” historianët maqedonas. “Ndodhi pikërisht në shkurt të vitit 1844, kur 10 mijë kryengritës në udhëheqjen e Dervish Carës e kishin çliruar Shkupin dhe shtruan kërkesën për autonomi. Nga kjo kohë, Shkupi, Manastiri dhe Dibra ishin disa prej qendrave të lëvizjes shqiptare për çlirim. Lëvizja patriotike shqiptare është zhvilluar paralelisht me kryengritjen maqedonase të Ilindenit në 2 gusht 1903, ku në Manastir ishte përkrahur edhe nga popullata shqiptare, e cila ishte aktive për krijimin e republikës së Krushevës, ku Këshilli i udhëhequr nga shqiptari Vangjel Dino ishte përbërë nga përfaqësues të maqedonasve, shqiptarëve dhe vllehve”, tha Topalli.
Pas fjalimit të Topallit kanë reaguar historianët maqedonas dhe Instituti Maqedonas i Historisë në Shkup, të cilët jo vetëm që nuk i pranojnë vlerat e Dervish Carës, por e quajnë atë shërbëtor të turqve. "Këto janë vetëm keqpërdorime nacional -romantike të historisë për qëllime politike", thanë nga Instituti i Historisë në Shkup.
Por historianët shqiptarë janë të mendimit se para fakteve edhe zotërat heshtin.
Historiani Skënder Hasani thotë se reagimi i historianëve maqedonas nuk është me vend dhe nuk bazohet në fakte, por bazohet vetëm në paragjykime. “Për Dervish Carën dhe kryengritjen e udhëhequr prej tij më shumë ka shkruar histografia maqedonase, histografia serbe, franceze, britanike, etj, e shumë më pak histografia shqiptare. Aleksandar Markovski në vitin 1985 shkruan një libër me titull ‘Kryengritja e Dervish Carës’, ku e shpjegon qartë se kryengritësit shqiptarë e kanë çliruar Shkupin dhe ka dalë kërkesa e parë gjatë rilindjes shqiptare për autonominë e Shqipërisë. Më pas kanë shkruar edhe autorë të tjerë”, thotë Hasani duke shtuar se në arkivin e Maqedonisë ka mjaft dokumente që flasin qartë për këtë çështje.
“Lajm” sjell para lexuesve faksimilen e një gazete serbe të botuar në vitin 1844, ku flitet për kryengritjen e Dervish Carës dhe çlirimin e Shkupit.
“Serbske novine” (Gazeta serbe) e 17 majit të vitit 1844, në tekstin me titull “Arnautlija” (Shqipëria) shkruan se në Shkup kanë qëndruar mbi 20 mijë kryengritës dhe kanë luftuar kundër forcave osmane, të cilët kanë qenë të udhëhequr nga Dervish Cara.
Të njëjtën gjë, pohoi edhe krye-parlamentarja shqiptare Jozefina Topalli në fjalimin e saj të mbajtur në Parlamentin e Maqedonisë, pohim ky që “i çoi peshë” historianët maqedonas. “Ndodhi pikërisht në shkurt të vitit 1844, kur 10 mijë kryengritës në udhëheqjen e Dervish Carës e kishin çliruar Shkupin dhe shtruan kërkesën për autonomi. Nga kjo kohë, Shkupi, Manastiri dhe Dibra ishin disa prej qendrave të lëvizjes shqiptare për çlirim. Lëvizja patriotike shqiptare është zhvilluar paralelisht me kryengritjen maqedonase të Ilindenit në 2 gusht 1903, ku në Manastir ishte përkrahur edhe nga popullata shqiptare, e cila ishte aktive për krijimin e republikës së Krushevës, ku Këshilli i udhëhequr nga shqiptari Vangjel Dino ishte përbërë nga përfaqësues të maqedonasve, shqiptarëve dhe vllehve”, tha Topalli.
Pas fjalimit të Topallit kanë reaguar historianët maqedonas dhe Instituti Maqedonas i Historisë në Shkup, të cilët jo vetëm që nuk i pranojnë vlerat e Dervish Carës, por e quajnë atë shërbëtor të turqve. "Këto janë vetëm keqpërdorime nacional -romantike të historisë për qëllime politike", thanë nga Instituti i Historisë në Shkup.
Por historianët shqiptarë janë të mendimit se para fakteve edhe zotërat heshtin.
Historiani Skënder Hasani thotë se reagimi i historianëve maqedonas nuk është me vend dhe nuk bazohet në fakte, por bazohet vetëm në paragjykime. “Për Dervish Carën dhe kryengritjen e udhëhequr prej tij më shumë ka shkruar histografia maqedonase, histografia serbe, franceze, britanike, etj, e shumë më pak histografia shqiptare. Aleksandar Markovski në vitin 1985 shkruan një libër me titull ‘Kryengritja e Dervish Carës’, ku e shpjegon qartë se kryengritësit shqiptarë e kanë çliruar Shkupin dhe ka dalë kërkesa e parë gjatë rilindjes shqiptare për autonominë e Shqipërisë. Më pas kanë shkruar edhe autorë të tjerë”, thotë Hasani duke shtuar se në arkivin e Maqedonisë ka mjaft dokumente që flasin qartë për këtë çështje.
Gazeta "LAJM" Maqedoni 06.04.2012
