Osmanofobia si përpjekje për të minimizuar dëmet e komunizmit

Në një intervistë të historianit të shquar anglez, Noel Malcolm, të marrë para pak ditësh nga gazetarja Jeta Xharra për emisionin “Jeta” në Kosovë, Malcolm foli gjatë e gjerë lidhur me zhvillimet politike në Kosovë. Mirëpo një ndër gjërat më interesante që përmendi ishte fakti që tiparet negative të manifestuara në Ballkan nuk e kanë origjinën tek e kaluara e afërt e komunizmit, si dhe te rrethanat konkrete shoqërore të tanishme si varfëria, institucionet e brishta e të tjera. Sipas tij, “në rastin e ballkanëve, unë do të thoja se 50 vitet e komunizmit janë shumë më të rëndësishme si pjesë e sfondit kulturor, sesa afërsisht 500 vitet e sundimit osman”.

Nuk ka vend ku kjo gjë të jetë më se e vërtetë për vendin tonë i cili e ka përjetuar totalitarizmin komunist në formën e vetë më të rreptë e të kulluar. Një inxhinieri e mirëfilltë sociale e përmasave të skajshme që ndërhyri pa kujdes edhe në pjesët më intime të jetës së individit. Më keq dhe intruziv se edhe vetë nazizmi, i cili kishte korporatizëm në ekonomi, por nuk të zhvishte nga prona private siç ndodhi me kolektivizimin dhe tufëzimin tonë. Nuk eliminoi fenë dhe nuk ndërhynte aq thellë në familje dhe jetën private siç bënte përpjekja komuniste për të krijuar njeriun e ri. Është e vështirë që t'i mvishet faji periudhës osmane të historisë shqiptare kur vetë kalimi nëpër një regjim si ky komunist e lë të kuptohet qartë që ka qenë pothuaj një tabula rasa për traditën shqiptare të deriatëhershme.

Pikësëpari ekzistojnë sot shumë disiplina shkencore që kanë shumë më tepër instrumente për të shpjeguar në mënyrë më të thellë dhe më kompetente realitetin e sotshëm sesa historia. Sociologjia, shkencat politike, ekonomia, psikologjia dhe jurisprudenca kanë shumë më tepër për të thënë sesa mendimi fatalist i kultivuar tek ne që çfarë do bëhet është shkruar në të kaluarën.
Fillimisht duhet thënë se determinizmi historik në vetvetë, pra kjo bindja se zhvillimet janë të parapërcaktuara dhe shkaktuara nga zhvillime apo situata historike të mëhershme, është një përqasje tipike rudimentare marksiste tek ne. Kjo përqasje është një reminishencë e drejtpërdrejtë e determinizmit historik marksist që vinte në formën e materializmit dialektik që e shikonte ecjen e historisë të kornizuar nëpër disa etapa, të karakterizuar kryekëput nga lufta e klasave dhe të mbërthyer nga disa ligje të pandryshueshme që e bënin të pashmangshme një rrjedhë të caktuar të historisë. Me pak fjalë, historia është e përcaktuar si një lëvizje rendesh primitiv, skllavopronar, feudal, kapitalist dhe prej Marksit në mënyrë të pashmangshme historia ishte e parapërcaktuar që do të shkohej në rendin sipëror socialist.

Determinizmi historik si përqasje është i dyshimtë në një realitet monoton dhe të pandryshueshëm të shteteve si Zvicra apo Suedia e jo më Shqipëria ku historia karakterizohet nga pavazhdueshmëria. Shqiptarët e shkretë pas ikjes së osmanëve kanë kaluar tre realitete tronditëse, historike që i bën të papërfillshme gjurmët e lëna nga sundimi osman. Shqiptarët jo vetëm që kanë kaluar gjatë shekullit 20 pushtimin fashist dhe regjimin komunist, por edhe një dhunë e kërcënim të vazhdueshëm të dhunës prej fqinjëve shovinistë, kolonizimit dhe pastrimit etnik. Faktikisht asnjë komb tjetër në Europë nuk ka pasur përjetimin e gjenocidit, shpërnguljes, tkurrjes edhe aparteidit që kanë pasur shqiptarët, duke pasur parasysh përmasat demografike dhe territoriale. Kur u shpall pavarësia jonë prej Perandorisë Osmane, shqiptarët jetonin në rreth 75 mijë kilometra katrorë dhe sot, pothuaj një shekull më pas shqipja flitet vetëm në rreth 45 mijë kilometra katrorë.

Traumat e këtyre përvojave e kanë tronditur rëndë shoqërinë shqiptare por komunizmi te shqiptarët e Shqipërisë ka qenë veçanërisht transformuese dhe gjurmëlënëse dhe ka pasojë të drejtpërdrejtë në atë që ndodh tek ne sot. Pra kjo analizë lë të kuptohet që gjithë kjo prani masive e historisë së fillim shekullit 20, si dhe diskutimi lidhur me ndikimin osman në vendin tonë sot është i paarsyeshëm dhe i panevojshëm. Mjafton të shohim mungesën e ringjalljes fetare pas rënies së komunizmit për të kuptuar impaktin e politikës ateiste komuniste. Numri i besimtarëve aktivë sot është i papërfillshëm krahasuar me shtete të tjera lindore. Për këto arsye të duket çudi që në ligjërimin publik flitet kaq dendur për problemet që pretendohen se na lindin nga trashëgimia otomane dhe nuk bëhen analiza aq sa duhet për pasojat e regjimit komunist. Për të mos folur pastaj që periudha e pushtimit fashist në Shqipëri nuk përmendet fare dhe të krijohet përshtypja që ardhja e këtyre forcave perëndimore pushtuese si Italia dhe Gjermania trajtohet sikur të ketë qenë një “aksident pozitiv dhe qytetërues” për Shqipërinë.

Në fakt, shpjegimi i gjithë kësaj tendence s’ka aspak të bëjë me dobinë e përkujtimit dhe shqyrtimit të rolit të pesëqindvjeçarit otoman por me nevojën e shumë individëve që të sigurojnë harresën e diktaturës pesëdhjetëvjeçare. Shumë prej personaliteteve që dominojnë jetën publike në Shqipëri kanë pasur lidhje me atë regjim ose kanë qenë pjesë përbërëse e tij, janë lançuar dhe promovuar nga sistemi i dikurshëm, statusin që gëzojnë sot e kanë si inerci të privilegjeve që kanë gëzuar gjatë atij regjimi, kanë pasur lidhje familjare dhe personale me nomenklaturën, janë formuar dhe kalcifikuar intelektualisht nga ai regjim dhe për rrjedhojë ngelen nostalgjikë të tij. Me pak fjalë ne nuk kemi pasur një zëvendësim të mirëfilltë të elitës sonë, por thjesht një riqarkullim brenda të vjetërve, një inerci të elitës së vjetër që sot vjen e rifreskuar me trashëgimtarë të rinj.

Individëve të kësaj elite iu leverdis të flasë për otomanizmin e t'ia mveshin fajin sundimit turk për të minimizuar dhe relativizuar përgjegjësinë e komunizmit dhe për rrjedhojë edhe të tyren që shpesh kanë qenë pjesë e sistemit. Këtyre individëve iu konvenon kultivimi i një amnezie sociale, lidhur me tiparet mizore të regjimit komunist në Shqipëri dhe pasojat e shumta që ka lënë sot, sepse përndryshe do të trondisnin themelet e statusit të tyre social të sotshëm. Shumë prej tyre nuk kanë gojë të nxjerrin në shesh fajet e regjimit komunist, sepse kanë qenë pjesë përbërëse e tij. Nuk kanë as kurajën të distancohen nga ai regjim, duke e pranuar me ndershmëri përgjegjësinë e rëndë historike të kastës së atij regjimi, edhe nëse mund të kenë pasur lidhje biologjike, shpirtërore apo nepotike me ta.

Prandaj është bërë në modë sot te ne orientalizmi, si një taktikë për të eklipsuar dhe amnistuar rolin që ka luajtur e vazhdon të luajë pesëdhjetëvjeçari i regjimit komunist dhe si një orvatje për të mbrojtur vetë trashëgimtarët e elitës komuniste. Diskutimi mbi pasojat e osmanizmit ishin më se të arsyeshme për elitën shqiptare të viteve ‘20-‘30, pasi gjurmët ishin ende të freskëta dhe këto diskutime kishin realisht dobi për realitetin aktual. Mirëpo rikthimi në qendër të vëmendjes të të njëjtave tema të diskutimit në periudhën e sotshme, ndërkohë që ne ende nuk i kemi qëruar hesapet siç duhet me komunizmin dhe plagët e hapura të lëna pas prej tij, është padyshim një përpjekje dashakeqe për të revizionuar historinë dhe pasojat e totalitarizmit në Shqipëri. Mbajtja e vëmendjes te diçka që ka ndodhur shumë kohë më parë, dhe largimi i përqendrimit nga ajo që na ka ndodhur pak kohë më para apo vazhdon të na ndodhë, është një sabotim i memories sonë kolektive. Kjo përpjekje për të mohuar dhe retushuar historinë bashkëkohore, duke kanalizuar debatin ekskluzivisht tek trashëgimia otomane, duket që synon të pengojë shoqërinë tonë që të distancohet, pastrohet njëherë e mirë nga totalitarizmi komunist. Pra një instrument i trashëguar prej komunizmit, sikurse është determinizmi historik, është duke u përdorur për të fshehur e minimizuar rolin e trashëgimisë komuniste nëpërmjet një diversioni të bërë në debatin publik. Ky diversion ka për qëllim ekzagjerimin në sytë e opinionit publik të impaktit të sotshëm të asaj që na ka ndodhur mbi 100 vjet më parë dhe minimizimin e rolit të vuajtjeve të pësuara gjatë pesëdhjetë viteve të fundit.

Gazeta Shqip    29.08.2010              

Për eposin e kreshnikëve mblidhen njëqind studiues botërorë

  Prishtinë, 26 gusht- Rreth njëqind studiues nga vende të ndryshme të botës do të shpalosin kumtesat e tyre në konferencën shkencore për eposin e kreshnikëve, e cila për herë të parë do të mbahet në Prishtinë. Konferenca dyditore, e cila është organizuar nga Instituti Albanologjik i Prishtinës dhe  nga Qendra e Studimeve Albanologjike e Tiranës, do të nisë më 28 të këtij muaji. Konferenca është organizuar në kuadër të projektit për futjen e eposit të kreshnikëve nën mbrojtjen e UNESCO-s, përderisa kumtesat do të përmblidhen për t’u botuar së bashku.
Organizatorët e konferencës shkencore për eposin e kreshnikëve, në një konferencë për media të mbajtur të mërkurën në Institutin Albanologjik të Prishtinës, kanë shpalosur detaje lidhur me organizimin, duke shprehur pakënaqësi për përkrahje të paktë institucionale.
Udhëheqësi i Këshillit organizativ të konferencës, Zymer Neziri, duke dhënë detaje për këtë organizim, është shprehur i pakënaqur me mbështetjen e pamjaftueshme institucionale. “Me keqardhje mund t’ju them se ky është muaji i nëntë i vitit dhe nuk e kemi pasur përkrahjen e nevojshme si do të duhej, por përkundër kësaj konferencën e kemi nisur për ta mbajtur madje edhe në kushte të jashtëzakonshme”, ka thënë i pari i Këshillit organizativ. Sipas tij, edhe pse është kërkuar përkrahje nga Ministria e Arsimit, këtë të premte u ka ardhur kumti se kjo ministri do të mbulojë vetëm shpenzimet e fjetjes. “Megjithatë, ne do ta mbajmë konferencën edhe në kushte jo të mira”, ka shtuar Neziri.
Nga ana tjetër, Artan Behrami, këshilltari për media i ministrit të Arsimit, Shkencës dhe Teknologjisë, Enver Hoxhaj, ka thënë se MASHT-i do të mbajë përgjegjësi vetëm për shpenzimet e fjetjes për seminaristët e konferencës. “Ministria e Arsimit, Shkencës dhe Teknologjisë do t’i sigurojë mjetet për fjetjen e seminaristëve të konferencës shkencore për eposin e kreshnikeve, pas kërkesës së Institutit Albanologjik të Prishtinës,derisa për pjesën tjetër të shpenzimeve do të përkujdeset Qeveria e Republikës së Kosovës”, ka thënë Behrami.
Ndryshe, Neziri gjatë konferencës ka folur edhe për përmbajtjen dhe rëndësinë e kësaj konference. “Është e para e kësi lloji që mbahet në Prishtinë, e dyta ndër shqiptarët, pas konferencës së mbajtur në Tiranë në vitin 1983. Kemi pasur fatin që të paraqiten kaq shumë studiues nga vende të ndryshme, si Shtetet e Bashkuara të Amerikës, Gjermania, Austria, Italia, Polonia etj.”, ka thënë ai.
Neziri po ashtu ka theksuar edhe qëllimin e organizimit të kësaj konference shkencore. “Tash jemi në muajin e 17 të përpjekjeve që eposin e kreshnikëve ta fusim në mbrojtjen e UNESCO-s dhe kjo konferencë do të jetë ndihmesë”, ka thënë ai.
Sekretarja e Këshillit organizativ të konferencës, Arbnora Dushi, ka thënë se nisma e këtij organizimi ka qenë nga Instituti Albanologjik i Prishtinës, por ka hasur në përkrahje të parezervë nga Shqipëria, ka dhënë më shumë detaje rreth kumtesave që do të shpalosen në kuadër të konferencës. “Studiuesit e huaj më shumë merren me studime krahasimtare. Këtë e kemi vërejtur në temat që janë dorëzuar deri më tani”, ka thënë Dushi. Sipas saj Konferenca do ta ketë temën bosht, ‘Eposi i Kreshnikëve, monument i trashëgimisë kulturore shqiptare’ që do të pasqyrohet nga Zymer Neziri dhe Shaban Sinani.
Në kuadër të konferencës shkencore për eposin e kreshnikëve do të marrin pjesë studies si John Kolsti, Andrej Fajgejl, Nicola Scaldaferri, Antonio Belushi etj.
Ndryshe, me vendim të Qeverisë së Kosovës në janar të këtij viti është formuar komisioni qeveritar i Republikës së Kosovës për kompletimin e dosjes që eposi i kreshnikëve të futet nën mbrojtjen e UNESCO-s, në mënyrë që të vlerësohet dhe të radhitet ndër kryeveprat e trashëgimisë gojore të njerëzimit. Projekti, i iniciuar nga Zymer Neziri, është paraqitur si propozim i dy shteteve, Kosovës dhe Shqipërisë, për shkak të statusit politik të Kosovës dhe mungesës të së drejtës për konkurrim në UNESCO, meqë nuk është anëtare e Kombeve të Bashkuara.

Koha Ditore          E enjte, më 26 gusht 2010        

Kush po rrenë përtokë e kush po gënjen përhava!?

 Agim Gashi

Para dy vitesh veteranët e luftës Nacionalçlirimtare të Kosovës, e mbajtën një tubim në Prtishtinë, ku mora pjesë edhe unë. Mbledhjen e hapi drejtori i Institutit të Historisë, , zotni Jusuf Bajraktari, pas tij foli profesor Minir Dushi, i cili e rriti numrin e pjesëmarrësve në Luftën Nacionaçlirimtare të Kosovës prej 53000 në 530.000!
Gjakova nuk është dashtë akoma me i hy procesit të rehabilitimit të kryekomunistit të Kosovës, shokut Fadil Hoxha, bile edhe një dekadë, derisa të ikin ata që e kanë njohur.
Fadil Hoxha vetë ka marrë pjesë në Konferencën e Bujanit më 31 ddhjetor 1943 dhe 1 e 2 janar 1944; dhe ai vetë e ka votuar rezolutën e saj për Bashkimin e Kosovës me Shqipërinë; por në Konferencën e Prizrenit, në gusht të vitit 1945, ai vetë e shkeli atë vendim të Bujanit, duke votue, vendimin tjetër, për aneksimin e Kosovës nga Serbia!
Konferenca e Bujanit nuk ishste gjë tjetër, pos kurth historik (Avnoj kosovar, Kali trona); dhe për t’i çmaskuar se kush është i vendosur e kush i luhatshëm për bashkim me Shqipërinë, të parët nuk e shfuqizuan rezolutën, si: Zkerija Rexha, Xhafer Vokshi, Bije Vokshi, e të tjerë, kurse të dytët, si: Fadil Hoxha, Rifar Berisha, e të tjerë-po!
Konferenca e Bujanit ishte një kurth edhe për nacionalistët në të dy anët e kufirit, të cilët ishin të armatosur, por dyshonin në LNÇ, tani edhe ata u mashtruan si të tjerët, sepse për relizimin e Konkluzioneve të Konferencës së Bujanit, garantonin dy armatat Shqiptare-Jugosllave dhe Aleatët Antifashistë, mashtrim i madh se jo pak.
Ku ishte Fadil Hoxha më 1945 kur u aneksua Kosova nga Serbia dhe nuk ju bashkangjit atyre që e ngritën zërin për bashkim me Shqipërinë e jo me Serbinë, si: Ramiz Cërnica, Ibrahim Grainca, Ramadan Agushi e shumë të tjerë!?!
I ranë telit armiqtë tanë, të cilët për t’i mashruar më lehtë shqiptarët me shumicë myslimane, këndej dhe andej kufirit, i zgjodhën dy prijësa të komunizmit dy bijtë e hoxhëve: Enver Hoxhën, i biri u mulla Halitit, dhe Fadil Hoxhën, të birin e mulla Halimit, kështu që këta dy komunistë, me sukses ja arritën të na imponojnë dy okupatorë njëkohësisht, sllavin dhe komunizmin, kështu që këta dy bij të hoxhëve, i shndërruan këti dy qytete, me tzraditë e kulturë të lashtë shqiptare, Gjirokastrën e Gjakovën, në filijala të Moskës!!
Shqipëria gjatë historisë së vet, asnjëherë nuk ka pasur humbje më të mëdha në njerëz, me vetëdije Kombëtare, se në gjysmën e dytë të shekullit të kaluar, dhe nuk arriti ta parashihte rrezikun komunist, që për shqiptarët ka qenë më i dëmshëm sesa bomba atomike në Hiroshimë e në Nagasaki, më 9 gusht 1945!! Ato dy bombat e para në botë i dogjën rreth 200.000.- banorë, kurse komunizmi afro 400.000 shqiptarë!!!!
Rezolutat e Konferencës së Bujanit, Shaban Haxhia (Paci) me Qamil Brovinën, dke filluar prej Gjakove e trup e tërthorë Kosovës, i mashtruan jo më pak10.000 luftëtarë shqiptarë, me urdhësr të Fadil Hoxhës, kryengul e në humnerën drejt e në Srem, tamam si kopenë e ogiçëve te kasapi; ndërkaq, Shaban Palluzha nuk e dëgjoi Fadilin dhe u kthye në Drenicë, filloi rezistencën, ndërkohë që ushtarët e Shaban Haxhisë marrin vesh se po luftohet në Drenicë, rebelohen për t’u kthyer në Kosovë, por në pamundësi ta kalonin Danubin, , kapen nga ushtria sllave, 400 veta, i fusin nëpër burgje, dhe si ushtarë të Fadil Hoxhës, e thërrasin Fadilin për ta pyetur se çfarë të bëjnë me ta? Fadili i shokon me radhë, dhe ca nga ata i njofti, si: Shaban Kotorrin, axhutantin e Xhafer Devës, vetë të 12-tin i pushkatuan, e shumë të tjerë i shpërndanë nëpër burgje, numrin e të cilëve nuk e di kush.
Në “Ali Bunar” në Vojvodinë, ka qenë një përmendore e përbashkët me 360 shqiptarë, mes tyre edhe jë dajë imi, Asllan Gashi nga Kryshefci i Skëndrejat. Thoshin se nga tifoja e morrit i dërguan në spital, ku vdiqën, apo nga zori?
Fadil Hoxha nuk e mbajti fjalën e dhënë, që në mitingun e Skënderajt pati thënë se asnjë njeri më s’ka me u vra pa gjyq, por si më parë, Fadili na urdëriu të bashkohemi me brigadën e VII të Shaban Haxhisë në Podujevë; Shaban Palluzha i tha Fadilit që edhe ati vetë të dalë aty, por Fadili edhepse premtoi, nuk doli! Në vend të vetin e dërgoi Ismet Shaqirin, dhe ai u mundua të na bind që të shkonim në Srem, por kot.
Shaban Palluzha ju drejtua Ismet Shaqirit, , Shaban Haxhisë, Ramadan Banushit- Sedllarit, me këto fjalë:
-Nuk ju besoj më komnistëve se Fadili më ka trahdtuar tri herë: sëpari më ka trashtua që më 6 janar 1945, që me brigadë të shkoja në Mitrovicë, dal edhe në aty, i vendosim ushtarët në kazermë, unë me luftëtarët dola nga aty, ai jo. E kishte dërguar Rasim Çerkezin me nja 10 oficerë serbë për t’i shpërnda luftëtarët nëpër të gjitha qytetet e Kosovës, por nuk pranova. Pse Fadili nuk e ngriti zërin kundër masakrimit të Qamil Hoxhës e Asim Luzhës, të cilëët e dhanë jetën në mbrojtje të njerëzve të pafajshëm në Drenicë.
Pse Fadili nuk e ndriti zërin kundër masakrimit të më se 4000.- shqiptarëve në Tivar “varrin më të madh në Balklkan”, të cilin e përgatitën dy shtetet, Jugosllavia dhe Shqipëria!? Tani edhe një pyetje shtesë për rehabilituesit: pse nuk qëlloi në plojën e Tivarit asnjë nga Gjakova?
Fadil Hoxha ka qenë një figurë dualiste, kur, gjatë luftës e strehonin shqiptarët enkas pas emrit Fadil, kur e strehonin serbët pas emrit mark; nga këtu rrjedh parulla më e mirë çeta e Markut se e Fadilit.
Edhe një pyetje: A më shumë ka vra Fadili gjatë 4 vjetëve të LNÇ-së fashistë e çetnikë, a shqiptarë vetëm më 1945?
Gjakova pra, listën e rehabilituesve, duhet ta zgjerojë edhe me shokët e Fadilit: Memet Hoxhën, Sinan Hasanin, Kolë Shirokën, Xhevdet Hamzën, Nazmi kusarin, Mehmet maliqin, Aki Shukrijen e sumë të tjerë. E për shkollim të Fadilit, më mirë të mos flasim, vetëm le ta kujstojmë Kushtetutën e vitit 1974, siç thoshte ai “koshtetut”!
Përgënjeshtrohet këtu edhe zotni Ahmet Qiriqi:”Ishte ky betim për prijësin e madh dhe njeriun “më të dashur” të shumicës së shqiptarëve të Kosovës e më gjerë”- Jo të Kosovës, por vetëm të komunistëve.[1]

[1] Ahmet Qiriqi:”Marrëveshjet e turpit të disa krerëve shqiptarë me Jugosllavinë, më 29.9.2008.

Lufta e Kryezinjve ishte luftë bejlerësh e jo luftë Kombëtare


Agim Gashi  26. mars 2009
 
Nga Hajriz Demaku[1]

Gjakova para disa vitesh ka filluar një fushatë për t’i rehabilituar ca nga personalitete të shquara të Luftës së Dytë Botërore nga Gjakova, si shokun Fadil Hoxha e Gani-beg Kryeziun me vëllezërit e tij.

Të fillojmë me Gani Begun e vëllezërit e tij. Profesori e studiuesi, Uran Butka e Profesor Pajazit Nushi, të cilët duke e shtjelluar lëvizjen e Kryezinjve, nuk ia nisën në fillim të veprimtarisë së tyre, ngase ishte jo bash e këndshme, sepse ata donin që të pakëndshmet t’i mbulonin, që të mos dihej se lufta e Kryeznjve ishte një luftë bejlerësh e jo luftë Kombëtare-Çlirimtare.
Kur Ahmet Zogu, me ndihmën e Pashiqit, i mundi kundërshtarët e tij në Tiranë: Bajram Currin, Fan Nolin, Hasan Prishtinën etj. Dhe u bë kryetar i Shqipërisë.
I magjepsur nga idetë e një djaloshi të ri, Pashiqi, tigri i politikës ballkanike, fërkonte mjekrën nga gëzmi i suksesit të Zogut që ishte edhe i tij, i imagjinuar, dhe sakaq përgatiti një delegacion të madh politikanësh, me në krye ministrin e tij të jashtëm, të clin e nisi fill për Tiranë.
Ahmet Zogu, i cili akoma nuk e kishte ndrohur mirë karrigen, me anë të gjenialitetit të tij, ngriti në këmbë gjithë intelektualët e Tiranës, me në krye idealistët e nacionalistët dhe demokratët e flaktë, arsimtarët, si: Xhafë Zelka, Ramazan Jarani, Sadik Koshi e shumë e shumë të tjerë.
Gjatë kohës që delegacioni i madh i Pashiqit priste të kurorëzonte me sukses premtimet e dikurshme të Ahmet Zogut, mijëra nxënës e arsimtarë kishin kaluar nëpër urën e kryeqytetit, dhe brohoritnin duke hedhur parulla kundër miqësisë dhe aleancës me mbretërinë serbo-kroate-sllovene.
Kur kjo demonstratë kishte arritur kulmin e saj, duke larguar perdën para ministrit të punëve të jashtme të Serbisë, e duke ia tregua se ç’po bënin e po shoshin këto turma të zemëruara e të ndezura, ai i tha Ministrit të jashtëm serb se nuk ishte në gjendje t’u kundërvihej masave popullore dhe intelektuale.
Prandaj, me një kortezi të plotë, ai e përcolli delagacionin e madh duarthatë, për të mos thënë me gishta në gojë, duke mos përjashtuar mundësinë që të gjendej ndonjë rast më i volitshëm për një gjë të tillë.
Duke marrë parasysh se Zogu tashmë e kishte në Romë delegacionin e vet, për aleancë të tillë, kuptohej se ai rast i volitshëm që priste Pashiqi, lihej për në kalendrat greke...
Kur Pashiqi e pa se delegacioni i qe kthyer duarbosh, dhe, nga anatjetër, kur mendoi edhe për delegacionin shqiptar që tashmë ndodhej në Romë, nën kryesinë e Mufid bej Libohovës, plaku i shkretë, dhelpra e Ballkanit, nuk i gjeti tjetër derman vetes, vetëmse të zhdukej nga skena politike në mënyrë misterioze.
Ca thanë se atij i kishte plasur zemra nga marazi, që e kishte lënë veten të mashtrohej nga një djalosh, të cilit sapo i kishin mbirë mustaqet.
Dikush tjetër tha se Pashiqi e kishte pi helmin, duke thënë me habi i zhgënjyer: Si u bë që ma hodhi ai shqiptar aq i ri!?!
Pra, pasi Ahmet Zogu, ia bëri bërryl dyfish Serbisë, duke mos ia realizuar premtimet e dhëna, siç ishte Vermoshi, rruga për Durrës, pa doganë, shefin e xhandarmërisë ta emronte Serbia, si dhe Kishën e Shën-Naumit, duke ia dhënë vetëm këtë të fundit.
Pra Serbia, pas prishjes së marrëveshjes me Ahmet Zogun, menjëherë filloi të kërkojë njerëz me autoritet, të cilët mund të ndryshonin gjendjen politike në Shqipëri. Dhe pa u vonuar shumë, u lidhën me kunatin e Ahmet Zogut, Ceno Beg Kryeziun, i cili ishte ambasador i Shqipërisë në Beograd, e më vonë në Çekosllovaki.
Studiuesit duhet të shkruajnë: pse një student nga Elbasani, Arqivial Beli, bëri atentat mbi Cena Beg kryeziun në Pragë, i cili, nga pushteti i atjeshëm u burgos, dhe kur doli në gjyq në Pragë, u pyet:
-Pse e vrave Cena Begun? Atentatori u përgjigj:
-Ishim një grup, shoqëri studentore, kur qitëm short dhe mua më ra kubi i zi (shorti), Cena Begut me i ra allti, pse i bëri Shqipërisë tradhti... dhe ende pa i kryer fjalët, atentatori u vra, nga Zajë Kosova, të cilin e kishte marrë me vete Gani Begu, si zanatli për armë.
Tani, studiuesit e çështjes së lëvizjes të Kryezinjve, zotni Butka e zotni Nushi, duhet të përgjigjen në pyetjen: Si u bë që pas këtij atentati mbi atentatorin, as Gani Begu dhe as Zajë Kosova nuk u arrestuan as në Pragë as rrugës deri në Gjakovë, madje as që dhanë llogari ndonjëherë!?!
Pa dyshim që, Kryezinjtë, edhepse nuk arritën që ta trazonin Shqipërinë sipas qejfit të Kralit, ai i mbrojti Kryezinjtë derisa ishte në fron, por komunizmi i masakroi.
Pra, sa i përket Lëvizjes së Kryezinjve, sipas stuediuesve zotit Uran Butka e zotit Pajazit Nushi, se knse ajo ka qenë lëvizje më e fuqishme Nacionaliste në Kosovë, kundër komunizmit, as kjo nuk pi ujë, ngase NDSH-ja i pati përfshi të gjitha trojet shqiptare të Kosovës, të Maqedonisë e të Sanxhakut, me mbi 30.000.- (edhe me shkronja: tridhjetëmijë) anëtarë, kuse Lufta e Kryezinjve kurrë s’ka pasur mbi 1000.- sish.
Për hir të së vërtetës, po e sjellim regjistrin e ushtarëve të fndit të Gani Begut, në këtë listë s’ka asnjë ushtar nga: Prishtina, Mirtovica, Peja, Istogu, Gjilani, Ferizaj, Podujeva, Rahoveci... përveç të Gjakovës dhe malësisë së saj.
Ja regjistri: Hasan Kryeziu, Xhevat Kryeziu, Selim Malë Dula nga Paci, Brahim Musli Demlijaj nga Vladi, Shaban Sadik Saraçini nga Berisha, Shpend Beqir Pregjoni me të birin 16-vjeçar- Saliun, Ukë Arif Pregjoni dhe Halil Pregjoni nga Zerka, Mt Rexhë Saraçini, Colë Isuf Koka, Sadri Gjonpapaj nga Berisha, Sali Shpend Muja nga Paci, Ahmet Ali Mehmetaj nga Vladi, Zenel Miftar Zhuta dhe Shaban Ali Bajrami.
Gani Begu, nuk ka bashkëpunuar as NDSH-në, as me Legalitetin (Abaz Kupin), as me Ballin Kombëtar (Mitat Frashërin), as me Partinë Komuniste andej-këndej, as me nazi-fashistët, por ka pasur bashkëpunim të fortë me Inteligjec Servisin Britanik; kurrë Shtabi i Begut nuk mbeti pa Atasheun Ushtarak Britanik, herë Piter Kampi, herë Xhulian Emeri, herë Eksimboksi e herë të gjithë përnjëherë!
Gani Begun e tradhtuan komunistët e Gjakovës, kur e kapën në befasi dhe i thanë: shkruaje për ushtarët tuaj një letër le të dorëzohen pa rezistencë, e po ju falim të gjithëve. Begu e shkroi letrën, dhe shih pabesinë, 26 luftëtarë i masakruaan, pa plumb, por me sëpata e çekiçë, dhe i hodhën në bunar të Hereqit, kurse Ganiun e gjykuan me 5 vjet burg, e dërguan në Mitrovicën e Sremit në vuajtje të dënimit, por pa e kryer dënimin, e helmuan.
Gjakova është qyteti më kontraverz politikanësh në Kososovë: aty çfarëdo gabimi që të bësh gjatë luftës, kur të vdesësh, nuk të lënë në kori, por të bëjnë “atdhetar”, sikur që është rasti i kryekomunistit të Kosovës, shokut Fadil Hoxha!
Për Fadil Hoxhën, para pak ditësh u mbajt një sesion shkencor, ku u përurua edhe një libër për veprimtarinë e tij në shërbim të atdheut, ku folën: Pajazit Nushi, Vehap Shita, Minir Dushi, por për çudi foli edhe Rexhep Qosja, edhepse nuk është nga Gjakova, por e kishte të ideologjisë, si dhe ia pati nda bursin për shkollim.

http://agim.poeticforum.com/histori-f25/hajriz-demakulufta-e-kryezinjve-ishte-lufte-bejleresh-e-jo-lufte-kombetare-t1535.htm#3716